کلیات خدمات بهداشتی

کلیات – خدمات – بهداشت – آموزش

۱-بهداشت عمومی، و بهداشت حرفه ای

کلیات – خدمات – بهداشت – آموزش

بهداشت عمومی و دامنه ی فعالیت های آن

سازمان بهداشت جهانی(World Health Organization –WHO)  ،

حیطه ی بهداشت را از بهداشت فردی به بهداشت جامعه و بهداشت جهانی،

سوق داده و اساس تشکیل این سازمان نیز همین جهانی شدن است.

تعریف سازمان بهداشت جهانی از بهداشت، یک تعریف سلبی به معنای

(نبودن بیماری و نقص عضو) نیست؛

بلکه همین امور در سه محور (جسم ، روان ، جامعه) مدنظر است .

سلامت و بیماری

مفهوم سلامت و بیماری، دو مفهوم بسیار مهم در پزشکی هستند

که در مشخص ساختن حدود فعالیّت پزشکی،

کنترل متخصصان و وظیفة اجتماعی، نقش محوری دارند.

در این سی‌ سال اخیر و با تولد رشته‌ای به‌ نام فلسفة پزشکی،

این مفاهیم مورد بازبینی جدی قرار گرفته‌اند. در این مقاله تلاش می‌شود

بر اساس مفهوم «وابستگی وجودی» (supervenience)،

که مفهومی در فلسفة‌ ذهن و برای حل مسئله ذهن و جسم است،

«سلامت» با چهار بعد «زیستی ـ روانی ـ محیطی ـ معنوی» تبیین شود.

سلامت و بیماری دو مفهومی هستند که در پزشکی

امروز نیاز به موشکافی دقیق دارند. در این مقاله تبیینی از سلامت براساس مفهوم

«وابستگی وجودی» (supervenience)، ارائه شد بدین‌گونه که

«سلامت بر روی مجموعه‌ای از خواص زیست ـ روان ـ محیطی ـ معنوی وابستگی وجود دارد

تغییر در سلامتی بدون تغییر در این خواص امکان ندارد

و در این حالت ما دیگر بدنبال تبیینی مدل‌وار نیستیم.

چون خواص روان ـ محیطی و معنوی معطوف به شخص هستند

و نمی‌توان برمبنای آنها، پیش‌بینی کلّی کرد. بلکه این مفهوم نشان می‌دهد

که سلامت با این خواص نوعی رابطه خاص دارد که باید

در هر فردی که ادعای سالم بودن ندارد مد نظر قرار گیرد.

مفهوم سلامت و بیماری

مفاهیم سلامت (health)، ناخوشی (illness) و بیماری (disease)

مفاهیمی بسیار مهم در حرفه پزشکی است. تعریف «سلامت» و «بیماری»،

از یک‌سو مسئولیت کسانی که مسئول رفع آن هستند و از سوی دیگر،‌

حدود وظایف اجتماعی افرادی که مبتلا به مسائل پزشکی‌اند را مشخص می‌کند.

بنابراین برای تعیین حدود و قلمروی پزشکی دستیابی

به شناختی دقیق و روشن از این مفاهیم، ضروری است.

دو واقعیت، برای درک سلامت و بیماری، مهم است.

یکی اینکه، بیماری، همیشه «سلامت» را مختل نمی‌کند

یا آن را به مخاطره نمی‌اندازد. مثلاً افرادی که حامل

ژن بیماری سلول داسی‌شکل (sickle cell) هستند،

نسبت به مالاریا مقاوم‌ترند تا کسانی که این اختلال ژنتیکی را ندارند.

دوّم، برخی متخصصان بهداشت و درمان، حرفة‌ پزشکی را بیش از صرف

رفع درد یا از میان برداشتن بیماری می‌دانند،

آنها نقش خویش را بهتر کردن کارکرد اعضای بدن می‌دانند.

ممکن است این نظر که مفاهیم «سلامت» و «بیماری»، ضد هم‌اند درست باشد،

امّا اثبات آن نیازمند دلیل است.